Bibli Elkartea

Itun Zaharra
Hasiera
Irteera
Lebitarrena
Zenbakiak
Deuteronomioa
Josue
Epaileak
1 Samuel
2 Samuel
1 Erregeak
2 Erregeak
Isaias
Jeremias
Ezekiel
Oseas
Joel
Amos
Abdias
Jonas
Mikeas
Nahum
Habakuk
Sofonias
Ageo
Zakarias
Malakias
Salmoak
Job
Esaera Zaharrak
Rut
Kantarik Ederrena
Kohelet
Negar Kantak
Ester
Daniel
Esdras
Nehemias
1 Kronikak
2 Kronikak
Liburu Deuterokanonikoak
Ester Grekoa
Judit
Tobit
1 Makabearrak
2 Makabearrak
Jakinduria
Ben Sirak
Baruk
Jeremiasen Gutuna
Daniel Grekoa
Itun Berria
Mateo
Markos
Lukas
Joan
Eginak
Erromatarrei
1 Korintoarrei
2 Korintoarrei
Galaziarrei
Efesoarrei
Filipoarrei
Kolosarrei
1 Tesalonikarrei
2 Tesalonikarrei
1 Timoteori
2 Timoteori
Titori
Filemoni
Hebrearrei
Santiago
1 Pedro
2 Pedro
1 Joan
2 Joan
3 Joan
Judas
Apokalipsia


BIBLIJA.net   - Biblia interneten
Bilatu erreferentzia     Bilatu hitza
Pasartea:   

Menu trinkotua
 EAB Hautatu bertsio guztien artean   Bertsioaz Laguntza
Hizkuntza

Mateo 26,1-28,15

Mateo :Sarrera 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

NEKALDIA ETA PIZTUERA (26,1–28,15)
Jesus nola atxilotuko
(Mk 14,1-2; Lk 22,1-2; Jn 11,45-53)
26
1 Jesusek, hitzaldi hauek oro amaitzean, bere ikasleei esan zien:
26,1 hitzaldiaren amaiera Ik. 7,28+.
2 «Dakizuenez, etzi Pazko-jaia da eta Gizonaren Semea etsaien eskuetara eman eta gurutziltzatu egingo dute».
26,2 Pazko-jaia Ir 12,1-20; Dt 16,1-8. // Jesus emana 17,22; 20,18-19; 26,21.45; 27,2; Mk 14,10+; Lk 24,7.20; Jn 19,16; Erm 4,25; Ga 2,20; Ef 5,2.
3 Orduan, apaizburu eta herriko zaharrak Kaifas zeritzan apaiz nagusiaren jauregian bildu ziren,
26,3-4 Jesusen kontrako asmoak 12,14+; Sal 2,1-2 (Eg 4,25-27); Sal 31,14.
4 eta Jesus maltzurkeriaz atxilotzea eta hiltzea erabaki zuten. 5 Baina hau zioten: «Ez gero jaiegunean, herrian iskanbilarik gerta ez dadin».
Emakume batek Jesus ukenduz igurtzi
(Mk 14,3-9; Jn 12,1-8)
6 Jesus Betanian
26,6 Betania: Ik. 21,17 oh.
Simon legendunaren etxean zegoela, 7 emakume bat etorri zitzaion, hartzurizko ontzian ukendu baliotsua zekarrela. Eta Jesus mahaian zegoelarik, burura isuri zion. 8 Hori ikustean, ikasleek, haserre, honela zioten:
–Zergatik alferrik galdu horrela? 9 Garesti asko sal zitekeen eta dirua behartsuei eman.
10 Ohartu zen Jesus eta esan zien:
–Zergatik gogaitarazten duzue emakumea? Egintza ona egin du nirekin. 11 Izan ere, behartsuak beti dituzue zeuen artean, baina ni ez nauzue betiko zuekin. 12 Ukendu hau nire gorputzean isuriz, hilobiratua izateko prestatu nau
26,12 prestatu nau: Ik. Mk 14,8 oh.
aurrez. 13 Benetan diotsuet: Mundu guztian barrena, berri on hau hots egingo den edonon aipatuko da emakume hau eta beronek egina.
26,13 berri ona Mk 1,1+.
Jesus Judasek saldua
(Mk 14,10-11; Lk 22,3-6)
14 Orduan, Hamabietako batek, Judas Iskariote deituak, apaizburuengana joan
26,14 Hamabiak 10,2+.
15 eta esan zien: «Zenbat agintzen didazue Jesus zuen eskuetara emateagatik?»
Zilarrezko hogeita hamar txanpon
26,15 Zilarrezko hogeita hamar txanpon: Ir 21,32 tx.aren arabera, esklabo baten prezioa zen.
26,15 hogeita hamar txanpon Ir 21,32; Za 11,12. Ik. 27,3.
agindu zizkioten. 16 Ordutik, Jesus haien eskuetara emateko egokiera bila hasi zen Judas.
Azken afarirako prestaketak
(Mk 14,12-16; Lk 22,7-13)
17 Legamia gabeko Ogien Jaiko lehen egunean, ikasleak hurbildu ziren Jesusengana, galdetuz:
–Non egin behar ditugu Pazko-afarirako prestaketak?
26,17 Legamia gabeko Ogien Jaia Ir 12,15-20; Mk 14,1; Lk 22,1. Ik. 1 Ko 5,7-8.
18 Hark esan zien:
–Zoazte hirira, halakoaren etxera, eta esaiozue: «Maisuak dio hurbil dela bere ordua, eta zuenean ospatu nahi duela Pazkoa bere ikasleekin».
26,18 hurbil da Jesusen ordua Jn 7,30; 12,27; 13,1; 17,1.
19 Jesusek agindu bezala egin zuten ikasleek, eta Pazko-afaria prestatu zuten.
Afarian: Judasen saldukeriaren iragarpena
(Mk 14,17-21; Lk 22,4.21-23; Jn 13,21-30)
20 Ilunabarrean, mahaian zegoen Jesus hamabi ikasleekin. 21 Afaltzen ari zirela, Jesusek esan zuen:
–Benetan diotsuet: Zuetako batek saldu egingo nau.
22 Haiek, oso goibeldurik, galdezka hasi zitzaizkion banaka:
–Nik ote, Jauna?
23 Hark erantzun zuen:
–Nirekin plater beretik jaten ari den batek salduko nau.
26,23 Nirekin jaten ari dena Sal 41,10; Jn 13,18.
24 Gizonaren Semea badoa, bai, Liburu Santuek hartaz dioten bezala; baina dohakabea Gizonaren Semea salduko duena! Hobe zukeen jaio izan ez balitz!
26,24 Gizonaren Semea 8,20+. // dohakabea Jn 17,12; Eg 1,16-20.25.
25 Judasek, salduko zuenak, galdetu zion:
–Ni ote naiz hori, Maisu?
Jesusek erantzun zion:
–Zeuk esan duzu.
Azken afaria: hona nire gorputz-odolak!
(Mk 14,22-25; Lk 22,14-20; 1 Ko 11,23-25)
26 Afaltzen ari zirela, ogia hartu zuen Jesusek eta, bedeinkazioa esan ondoren, zatitu eta ikasleei eman zien, esanez: «Hartzazue eta jan, hau nire gorputza da».
26,26 Ik. 14,19; 15,36; Lk 24,30; Jn 6,51-58; 1 Ko 10,16.
27 Gero, kopa hartu eta, esker oneko otoitza egin ondoren, eman egin zien, esanez: «Edan guztiok honetatik, 28 hau nire odola baita, Jainkoarekiko ituna berrituko duena
26,28 Jainkoarekiko ituna berrituko duena: H.h., itun (berriaren) odola.
, bekatuak barkatzeko guztien alde isuria.
26,28 ituna, odola Ir 24,4-8; Za 9,11; Heb 9,20. // bekatuak barkatzeko isuria Is 53,12; Jn 1,29; Erm 4,25; Ef 1,7; Heb 9,22; 10,18; 1 P 2,24.
29 Egia esan, hemendik aurrera ez dut gehiago ardorik edango, neure Aitaren erreinuan zuekin ardo berria edan arte».
Afalondoan: Pedroren ukoen iragarpena
(Mk 14,26-31; Lk 22,31-34; Jn 13,36-38)
30 Gorazarreak kantatu ondoren
26,30 Gorazarreak kantatu ondoren: Ik. Mk 14,26 oh.
, Oliamendira abiatu ziren.
31 Jesusek esan zien: «Zuek guztiok niregan duzuen sinesmenak huts egingo
26,31 sinesmenak huts egingo 5,29+. // Joko… Za 13,7. Ik. 26,56; Jn 16,32.
du
26,31 niregan duzuen sinesmenak huts egingo du: H.h., nitaz eskandalizatu egingo zarete; ik. Mk 6,3 oh.
gaur gauean, honela baitago idatzia Liburu Santuetan: Joko dut artzaina eta ardiak sakabanatu egingo dira. 32 Baina piztu ondoren, aurretik joango natzaizue Galileara».
26,32 aurretik Galileara 28,7.
33 Pedrok esan zion:
–Zureganako beste guztien sinesmenak huts egiten badu ere, nireak inola ere ez.
34 Jesusek erantzun:
–Benetan diotsut: Gaur gauean, oilarrak jo baino lehen, hiru aldiz ukatuko nauzu.
26,34 ukatuko nauzu 26,69-75. Ik. 10,33+.
35 Pedrok esan zion:
–Zurekin hil behar badut ere, ez zaitut inola ere ukatuko.
Eta gauza bera zioten ikasle guztiek.
26,35 Zurekin hil Jn 11,16.
Getsemaniko otoitz larria
(Mk 14,32-42; Lk 22,39-46)
36 Jesus bere ikasleekin Getsemani zeritzan landa batera iritsi zen, eta esan zien: «Zaudete hemen, ni hara otoitz egitera noan bitartean».
26,36 Ik. Jn 18,1. // otoitz egitera 14,23+; Heb 5,7.
37 Pedro eta Zebedeoren bi semeak eraman zituen berekin. Tristura eta larria sentitzen hasi zen,
26,37 Pedro eta Zebedeoren bi semeak 17,1.
38 eta esan zien: «Hiltzeko zorian nago tristuraz. Gelditu hemen eta zaudete erne nirekin batera».
26,38 erne egon 24,42+.
39 Eta aurreraxeago joanik, ahuspez erori zen eta otoitz egin zuen, esanez: «Ene Aita, ahal bada, urrun ezazu niregandik edari samin
26,39 edari samin: H.h., kopa/edalontzi; ik. Mk 10,38 oh.
hau
26,39 edari samin hau 20,22+. // Aitaren nahia 6,10+; Jn 12,27-28; Flp 2,8.
. Hala ere, egin bedi zuk nahi bezala, ez nik nahi bezala».
40 Ikasleengana joan eta lotan aurkitu zituen. Pedrori esan zion: «Beraz, ordubete ere ezin izan zarete nirekin erne egon? 41 Zaudete erne eta egizue otoitz, tentaldian ez erortzeko
26,41 tentaldian ez erortzeko 6,13+.
: gogoz kartsu izan arren, ahula baita gizakia
26,41 gogoz… gizakia: H.h., espiritua kartsua da, baina haragia ahula.
».
42 Bigarren aldiz aldendu eta otoitz egin zuen, esanez: «Ene Aita, edari samin hau derrigorrez edan behar badut, egin bedi zure nahia».
43 Eta berriro itzulirik, lo aurkitu zituen, begiak astun baitzituzten. 44 Haiek utzirik, berriz ere aldendu eta hirugarren aldiz otoitz egin zuen, lehengo hitzak berriro esanez. 45 Ondoren, ikasleengana joan eta esan zien: «Egin lo eta hartu atseden! Hara, gainean da ordua, Gizonaren Semea bekatarien eskuetara emana izateko.
26,45 gainean da ordua 26,18+. // emana izateko 26,2+.
46 Jaiki, goazen, hemen da salduko nauena!»
Jesus loturik eraman
(Mk 14,43-50; Lk 22,47-53; Jn 18,3-12)
47 Jesus hizketan ari zela, han azaldu zen Judas, Hamabietako bat; gizon-multzo handi bat zetorren harekin, ezpata eta makilak eskuetan, apaizburu eta herriko zaharrek bidalirik. 48 Saltzaileak seinale hau jarria zien: «Nik musu emango diodana, horixe da, atxilot ezazue». 49 Berehala, Jesusengana hurbildu eta esan zion: «Agur, Maisu!»
Eta musu eman zion.
50 Jesusek esan zion: «Adiskide, egizu egitekoa!»
Orduan, besteek, Jesusengana hurbildurik, heldu eta atxilotu egin zuten. 51 Jesusekin zeudenetako batek ezpata atera, morroia jo eta belarria moztu zion.
26,51 morroia Jn 18,26.
52 Jesusek esan zion: «Itzuli ezpata hori bere tokira, zeren ezpataz ari dena ezpataz hilko baita.
26,52 ezpataz ari dena Has 9,6.
53 Ala uste al duzu ezin diodala Aitari dei egin? Hamabi aingeru-talde eta gehiago jarriko lizkidake berehala ondoan. 54 Baina nola beteko lirateke, orduan, Liburu Santuak, honela gertatu behar duela baitiote?»
26,54 honela gertatu behar du Jn 14,31. Ik. 26,2+.
55 Une hartan, Jesusek jendeari esan zion: «Ezpataz eta makilaz etorri zarete, lapur baten bila bezala, ni harrapatzera! Egunero esertzen nintzen tenpluan irakasten, eta ez ninduzuen atxilotu.
26,55 Egunero tenpluan Lk 19,47; 21,37; Jn 18,20.
56 Baina hau guztia profetek idatzia bete dadin gertatu da».
Orduan, ikasle guztiek Jesus utzi eta ihes egin zuten.
26,56 ihes egin zuten Ik. 26,31+.
Jesus judu-biltzarraren aurrean
(Mk 14,53-65; Lk 22,54-55.63-71; Jn 18,13-15.19-24)
57 Jesus atxilotu zutenek Kaifas apaiz nagusiaren etxera eraman zuten, han bilduak baitziren lege-maisu eta herriko zaharrak.
26,57 Kaifas 26,3; Lk 3,2; Jn 11,49; 18,13-14.24.28; Eg 4,6.
58 Pedro, Jesusi urrutitik jarraituz, apaiz nagusiaren jauregiraino joan eta, barrura sarturik, morroiekin eseri zen, hura guztia zertan amaitzen zen ikusteko.
59 Apaizburuak eta Biltzar Nagusi
26,59 Biltzar Nagusi: Jatorrizkoan, Sanedrin; 71 kidek osatzen zuten eta Israelen aginpide nagusia zuen.
osoa Jesusen kontra gezurrezko lekukotasun bila zebiltzan, heriotzara kondenatzeko; 60 baina ez zuten aurkitu, gezurrezko lekuko asko azaldu arren. Azkenean, bi azaldu ziren,
26,60 gezurrezko lekuko asko Sal 27,12; 35,11; Eg 6,13.
61 esanez: «Honek esana du: Jainkoaren santutegia desegin dezaket eta hiru egunetan berreraiki».
26,61 Jainkoaren santutegia desegin 24,2; 27,40; Jn 2,19; Eg 6,14.
62 Orduan, apaiz nagusiak zutitu eta galdetu zion:
–Ez al diezu deus erantzun behar zure kontra ateratzen dituztenei?
63 Baina Jesus isilik. Apaiz nagusiak esan zion:
–Jainko biziarengatik eskatzen dizut: Esaguzu zinez zu al zaren Mesias, Jainkoaren Semea.
26,63 Jesus isilik 27,12-14; Is 53,7; Eg 8,32. // Mesias 2,4+. // Jainkoaren Semea 4,3+.
64 Jesusek erantzun:
–Zeuk esan duzu. Eta gehiago diotsuet: Oraindanik Gizonaren Semea Ahalguztidunaren eskuinean eserita eta zeruko hodei gainean etortzen ikusiko duzue.
26,64 Gizonaren… 24,30; Sal 110,1; Dn 7,13. // Gizonaren Semea 8,20+.
65 Orduan, apaiz nagusiak bere jantziak urratu zituen eta esan:
–Biraoa
26,65 jantziak urratu: Ik. Mk 14,63 oh. // Biraoa: Ik. Mk 14,64 oh.
26,65 jantziak urratu Zen 14,6; 2 Sm 13,19; Jr 36,24; Jb 1,20; 2,12; Esd 9,3; Eg 14,14. // Biraoa 9,3+.
esan du. Ba ote dugu lekuko beharrik? Zeuek entzun duzue biraoa. 66 Zer deritzozue?
Haiek erantzun:
–Heriotza merezi du.
26,66 Heriotza merezi du Lb 24,16; Jn 19,7.
67 Orduan, aurpegira listua bota eta ukabilkadak eman zizkioten; beste batzuek masailekoak ematen zizkioten,
26,67 listua bota 27,30; Is 50,6.
68 esanez: «Asma ezak, Mesias, nork jo hau?»
Pedrok Jesus ukatu
(Mk 14,66-72; Lk 22,56-62; Jn 18,15-18.25-27)
69 Pedro kanpoan eseria zegoen, patioan; neskame batek ondoratu eta esan zion:
–Hi ere Jesus galilearrarekin bizi hintzen.
70 Baina hark guztien aurrean ukatu zuen:
–Ez zekinat zertaz ari haizen.
26,70 hark ukatu 26,34.
71 Ate ondora irten zen, eta beste neskame batek ikusi eta han zeudenei esan zien:
–Jesus nazaretarrarekin ibilia da hau.
72 Pedrok berriro ukatu zuen, zin eginez:
–Ez dut ezagutzen gizon hori.
73 Geroxeago, han zeudenek, hurbildurik, Pedrori esan zioten:
–Bai, hi ere horietakoa haiz, noski; hizkeran ezagun duk.
74 Orduan, Pedro biraoka eta maldizioka hasi zen:
–Ez dut ezagutzen gizon hori.
Une hartan oilarrak jo zuen. 75 Gogoratu zitzaion Pedrori Jesusek esana: «Oilarrak jo baino lehen, hiru aldiz ukatuko nauzu», eta, kanpora irtenik, negarrari eman zion saminki.
Jesus Pilatogana eramana
(Mk 15,1; Lk 23,1-2; Jn 18,28)
27
1 Eguna argitu zuenean, apaizburu eta herriko zahar guztiek bildu eta Jesusen kontrako erabakia hartu zuten, heriotzara kondenatzeko. 2 Gero, lotuta eraman zuten eta Pilato
27,2 Pilato: Pontzio Pilato K.o. 26tik 36ra izan zen Judean erromatar gobernari.
gobernariaren eskuetara eman
27,2 eskuetara eman 26,2+.
.
Judasen heriotza
(Eg 1,18-19)
3 Judas saltzaileak, Jesus kondenatua zutela ikustean, damu izan zuen eta zilarrezko hogeita hamar txanponak apaizburu eta herriko zaharrei itzuli zizkien,
27,3 hogeita hamar txanponak 26,15+.
4 esanez:
–Oker egin dut errugabea heriotzara emanez.
Baina haiek erantzun zioten:
–Eta guri zer? Hor konpon!
5 Orduan, dirua tenpluan jaurtirik, alde egin eta bere burua urkatu zuen. 6 Apaizburuek dirua jaso eta esan zuten: «Ez da zilegi diru hau tenpluko dirutegira botatzea, odoletan zikindua baita».
7 Eta elkarren artean erabaki ondoren, «Eltzegilearen soroa» erosi zuten diru harekin, kanpotarren hilerri izan zedin. 8 Horregatik, gaur egun ere «Odol-soro» deitzen zaio toki hari.
27,8 Odol-soro Eg 1,19.
9 Honela bete zen Jeremias profetak esana
27,9 Jeremias profetak esana: Izatez, Za 11,12-13 testuaren aipamen librea da, Jeremiasen liburuko zenbait gai tartekatzen diren arren (ik. Jr 18,2-3; 19,1-2; 32,6-15).
: Eta hartu zituzten zilarrezko hogeita hamar txanponak; hori izan zen israeldarrek ezarri zioten salneurria.
27,9-10 Eta hartu… Za 11,12-13.
10 Eta eltzegilearen soroa erosteko erabili zituzten, Jaunak agindu zidan bezala.
Jesus Pilatoren aurrean
(Mk 15,2-5; Lk 23,3-5; Jn 18,28-38)
11 Jesus gobernariaren aurrean aurkeztu zuten. Gobernariak galdetu zion:
–Zu al zara juduen erregea?
Jesusek erantzun zion:
–Zeuk diozu.
27,11 juduen erregea 2,2+.
12 Apaizburuek eta zaharrek salaketa asko egiten zuten haren aurka, baina hark ez zuen ezer erantzuten.
27,12 Jesus isilik 26,63+.
13 Pilatok esan zion:
–Ez al duzu entzuten zenbat gauza ateratzen duten zure kontra?
14 Eta ez baitzion salakuntza bati ere erantzunik eman, erabat harriturik gelditu zen gobernaria.
Jesus heriotzara kondenatua
(Mk 15,6-15; Lk 23,13-25; Jn 18,39–19,16)
15 Pazko-jaiero preso bat askatu ohi zuen gobernariak, herriak nahi zuena. 16 Bazen orduan preso sonatu bat, Barrabas
27,16 Barrabas: Zenbait eskuizkribuk Jesus izena ezarri dio aurretik Barrabasi.
zeritzana. 17 Beraz, jendea bildu zenean, Pilatok galdetu zien:
–Zein nahi duzue askatzea, Barrabas ala Jesus, Mesias delakoa?
18 Ongi baitzekien bekaizkeriaz emana ziotela Jesus.
19 Epaimahaian eseria zegoela, emazteak mandatu hau bidali zion: «Ez zaitezela errugabe horrekin sar! Asko sufritu dut bart ametsetan hori dela eta».
27,19 errugabea 27,4; Is 53,9 (1 P 2,22); Lk 23,47; Eg 3,14; 1 P 3,18.
20 Baina apaizburuek eta zaharrek jendea berotu zuten Barrabasen askatasuna eta Jesusen heriotza eska zitzan. 21 Gobernariak berriro galdetu zien:
–Bietako zein nahi duzue askatzea?
–Barrabas –erantzun zuten.
22 Pilatok esan zien:
–Eta zer egin behar dut Jesusekin, Mesias delakoarekin?
Denek erantzun zuten:
–Gurutzean josi!
27,22 Pilato eta herria Eg 3,13-14; 13,28.
23 Eta hark:
–Zer oker egin du, bada?
Haiek, are eta oihu handiagoz:
–Gurutzean josi!
24 Guztia alferrik zela eta, gainera, iskanbila sortzera zihoala ikusirik, Pilatok ura hartu eta eskuak garbitu zituen jendearen aurrean, esanez:
–Ez naiz gizon honen heriotzaren erantzule! Zeuek ikusi!
27,24 eskuak garbitu Dt 21,6-9; Sal 26,6; 73,13.
25 Herri osoak erantzun zuen:
–Geu eta gure ondorengoak egiten gara horren heriotzaren erantzule
27,25 Geu… erantzule: H.h.,Horren odola geure eta gure ondorengoen gain; erantzukizuna norberaren gain hartzen dela adierazteko hebreerazko esamoldea.
!
27,25 Geu erantzule 2 Sm 1,16; 3,28-29; Jr 26,15; Eg 5,28; 18,6.
26 Orduan, Barrabas askatu zien eta Jesus, zigorkarazi ondoren
27,26 zigorkarazi ondoren: Ik. Mk 15,15 oh.
, haien eskuetara eman zuen, gurutziltza zezaten.
Soldaduen isekak
(Mk 15,16-20; Jn 19,2-3)
27 Gobernariaren soldaduek Jesus jauregira eraman zuten eta gudari-taldeko denak bildu zituzten haren inguruan. 28 Soinekoak erantzi zizkioten eta purpurazko kapa batez jantzi zuten. 29 Arantzaz egindako koroa ezarri zioten buruan eta kanabera eskuan, eta, aurrean belaunikaturik, iseka egin zioten esanez: «Agur, juduen erregea!»
27,29 isekak 20,19; 27,41. Ik. Sal 22,8; 44,14. // juduen erregea 2,2+.
30 Listua botatzen zioten eta, kanabera kendurik, buruan jotzen zuten.
27,30 Listua bota 26,67; Is 50,6.
31 Nahiko iseka egin ondoren, kapa erantzi eta bere soinekoak jarri zizkioten. Gero, gurutzean josteko eraman zuten.
Jesus gurutziltzatua
(Mk 15,21-27; Lk 23,26.32-33.38; Jn 19,17-24)
32 Ateratzean, Zireneko gizon bat aurkitu zuten, Simon zeritzana, eta Jesusen gurutzea eramatera
27,32 eramatera: Ik. Mk 15,21 oh.
behartu zuten.
33 Golgota izeneko tokira iritsi zirenean (Golgotak «Burezur» esan nahi du), 34 behazunez nahasiriko ardoa
27,34 behazunez nahasiriko ardoa: Konortea galarazteko ematen zitzaien edari hau kondenatuei.
eman zioten edatera. Jesusek dastatu bai, baina ez zuen edan nahi izan.
27,34 Ik. Sal 69,22.
35 Gurutzean josi ondoren, soldaduek Jesusen jantziak banatu egin zituzten zotz eginez.
27,35 Ik. Sal 22,19 (Jn 19,24).
36 Eta han gelditu ziren, eserita, zaintzen. 37 Buruaren gainaldean kondenaren arrazoia ipini zuten idatzita: «Hau Jesus da, juduen erregea». 38 Bi lapur gurutziltzatu zituzten Jesusekin batera, bata eskuinean eta bestea ezkerrean.
27,38 Ik. Is 53,12; Lk 22,37; 23,32.
Jesus gurutzean iraindua
(Mk 15,29-32; Lk 23,35-39)
39 Handik igarotzen zirenek irain egiten zioten Jesusi, buruari eragin 40 eta esanez: «Santutegia desegin eta hiru egunetan eraikitzen omen duan horrek, Jainkoaren Semea baldin bahaiz, salba ezak heure burua! Jaits hadi gurutzetik!»
27,40 Santutegia desegin 26,61+. // Jainkoaren Semea 4,3+.
41 Era berean, apaizburu, lege-maisu eta zaharrek ere irri egiten zioten, esanez:
27,41 irri egiten zioten 27,29+.
42 «Besteak salbatu ditik, eta bere burua ezin. Israelgo errege omen duk hori; jaits dadila orain gurutzetik, eta sinetsiko diagu berarengan.
27,42 Israelgo errege Jn 1,49; 12,13.
43 Jainkoarengan jarria dik uste ona; libra dezala orain, maite baldin badu; ez zuen, bada, esaten Jainkoaren Semea zela?»
27,43 Ik. Sal 22,9; Jkd 2,18-20. // Jainkoaren Semea zela zioen Jn 5,18; 10,36; 19,7.
44 Orobat, berarekin gurutzean josiak zeuden lapurrek ere irain egiten zioten.
27,44 lapurren irainak Lk 23,39-41.
Jesusen heriotza
(Mk 15,33-41; Lk 23,44-49; Jn 19,28-30)
45 Eguerditik hirurak arte ilundu egin zuen lurbira osoan 46 Hirurak inguruan, Jesusek oihu handiz esan zuen: «Eli, Eli, lema sabaktani?» (Hau da: «Ene Jainko, ene Jainko, zergatik utzi nauzu?»).
27,46 Eli… Sal 22,2.
47 Hau entzutean
27,47 Hau entzutean: Hala ere, Jesusen hitzei ematen dien interpretazioa okerra da, ironiazkoa ez bada behintzat. Eliasen etorreraren itxaropenari buruz, ik. Mk 9,11 oh.
, bertan zeuden batzuek esan zuten: «Eliasi deika ari da».
27,47 Elias 11,14+.
48 Eta berehala, haietako batek, lasterka belaki bat hartzera joan, ozpinetan busti eta, kanabera bati muturrean erantsiz, edatera eman zion.
27,48 Ik. Sal 69,22.
49 Besteek, ordea, zioten: «Egon, ea datorkion Elias salbatzera!»
50 Baina Jesusek, berriro deiadar handia eginez, azken arnasa eman zuen. 51 Eta horra, santutegiko oihala
27,51 santutegiko oihala: Ik. Mk 15,38 oh.
erdiz erdi urratu zen, goitik beheraino; lurrikara izan zen eta harkaitzak zartatu egin ziren;
27,51-53 Ik. Is 26,19; Ez 37,1-14; Dn 12,2.
27,51 santutegiko oihala Ir 26,31-33; Heb 6,19; 10,19-20.
52 hilobiak zabaldu eta hilik zeuden santu asko piztu egin ziren: 53 hilobietatik irten eta, Jesus piztu ondoren, hiri santuan sartu ziren eta jende askori agertu zitzaizkion.
27,53 hiri santua 4,5+.
54 Lurrikara eta gertakari guztiok ikustean, erromatar ehuntariak eta harekin Jesus zaintzen zeuden besteek, beldurrak jota, esan zuten: «Zinez, Jainkoaren Semea zen hau!»
27,54 Jainkoaren Semea 4,3+.
55 Baziren han emakume asko ere, urrutitik begira; Jesusi jarraituz Galileatik etorriak ziren, beraren zerbitzari; 56 haien artean, Magdalako Maria, Santiago eta Joseren ama Maria, eta Zebedeoren semeen ama.
Jesus hilobian ezarria
(Mk 15,42-47; Lk 23,50-56; Jn 19,38-42)
57 Ilunabarrean, Jose zeritzan Arimateako
27,57 Arimatea: Judea iparraldeko hiria, Jerusalemdik 30 km ingurura.
gizon aberats bat etorri zen, Jesusen ikaslea. 58 Pilatogana aurkeztu eta Jesusen gorpua eskatu zion. Pilatok emateko agindu zuen. 59 Josek, gorpua harturik, izara garbi batean bildu zuen 60 eta haitzean zulaturiko hilobi berri batean ezarri. Gero, harri handi bat irauliz, hilobiko sarrera itxi eta joan egin zen.
27,60 hilobian ezarria Dt 21,22-23; Is 53,9; Eg 13,29. // harri handi bat 28,2; Mk 16,3-4.
61 Magdalako Maria eta beste Maria hilobi aurrean eserita zeuden.
Hilobia zigilatua eta zaindua
62 Biharamuna larunbata zen
27,62 Biharamuna larunbata zen: H.h., Biharamunean, prestaketaren hurrengo egunean; prestaketak (grekoz, paraskebe ) larunbat-bezpera adierazten du (ik. Mk 15,42 oh.).
. Apaizburuak eta fariseuak Pilatogana bildu ziren elkarrekin,
27,62 Ik. Mk 15,42; Lk 23,54; Jn 19,31.42.
63 eta esan zioten:
–Jauna, gogoratu dugu engainatzaile horrek, artean bizi zelarik, esan zuela: «Hiru egunen buruan piztu egingo naiz».
27,63 Hiru egunen buruan 12,40; 16,21; 17,23; 20,19; Lk 24,7.
64 Agindu ezazu, bada, hirugarren eguna arte hilobia zaintzeko; ez dadila gerta, haren ikasleak gorpua eraman eta gero «Hildakoen artetik piztu da» herriari esanez etortzea. Azken engainu hau lehenengoa baino okerragoa izango litzateke.
65 Pilatok erantzun zien:
–Badituzue zeuen guardiak. Zoazte, eta zaindu dakizuen modura.
66 Joan ziren, bada, eta hilobia segurtatu zuten, harria zigilatuz eta guardia ipiniz.
Jesusen piztueraren berria
(Mk 16,1-8; Lk 24,1-12; Jn 20,1-10)
28
1 Larunbata igaro eta asteko lehen eguna
28,1 asteko lehen eguna: Gure igandea da.
argitzean, Magdalako Maria eta beste Maria
28,1 Magdalako Maria eta beste Maria 27,56.61; Mk 15,40.47; Jn 19,25.
hilobia ikustera joan ziren. 2 Bat-batean, lurrikara gogorra gertatu zen: Jaunaren aingerua jaitsi zen zerutik eta, hurbildurik, harria biratu zuen eta gainean eseri.
28,2 lurrikara gogorra 27,51; Ir 19,18; Heb 12,26. // Jaunaren aingerua 1,20+.
3 Tximista zirudien eta haren jantzia elurra bezain zuria zen.
28,3 aingeruaren itxura 17,2; Eg 1,10.
4 Hura ikustean, beldurrez dar-dar eta hilda bezala gelditu ziren zaintzaileak. 5 Baina aingerua emakumeei mintzatu zitzaien, esanez: «Zuek ez beldurtu. Badakit Jesus gurutziltzatuaren bila zabiltzatela. 6 Ez dago hemen, piztua baita, esan zuen bezala. Zatozte eta ikusi ezarria egon zeneko tokia.
28,6 piztua da, esan zuen bezala 27,63+; Eg 2,24; 4,10; 1 Ko 15,4.12.
7 Gero, zoazte bizkor ikasleei esatera: “Hildakoen artetik piztua da eta zuen aurretik joango da Galileara; han ikusiko duzue”. Hau da esan behar nizuena».
28,7 Galilean ikusiko duzue 26,32; 28,10.16; Mk 14,28; Jn 21,1-23.
8 Hilobitik arin-arin alde egin eta, ikaraz eta poz-pozik, ikasleei berri ematera joan ziren lasterka. 9 Hartan, Jesus atera zitzaien bidera eta agurtu egin zituen.
Emakumeek, ondoraturik, oinak besarkatu zizkioten eta gurtu egin zuten.
28,9 gurtu 2,2.8.11; 14,33; 28,17.
10 Jesusek esan zien: «Ez beldurtu! Zoazte eta esan nire senideei Galileara joateko; han ikusiko naute».
Soldaduak erosi
11 Emakumeak joan ondoren, guardiako batzuk hirira etorri ziren gertaturiko guztiaren berri apaizburuei ematera. 12 Apaizburuek, zaharrekin bildu eta soldaduei dirutza on bat emateko erabakia hartu zuten, 13 honela aginduz: «Esan ezazue, haren ikasleek gauez etorri eta zuek lo zeundetelarik gorpua eraman dutela.
28,13 Ik. 27,64.
14 Gobernariaren belarrietara ezer iristen bada, geu konponduko gara harekin eta arriskutik aterako zaituztegu».
15 Soldaduek dirua hartu eta esan bezala egin zuten. Eta halaxe zabaldu da juduen artean kontu hori gaur arte.
 




Bibli Elkarte Batuak ] [ Espainiako Bibli Elkartea ] [ Idatz ] [ EAB Elkartea ]

Programaren azken eguneratzea: 2020-4-7